GÖKTÜRLERİN İLK TAPINAĞI ŞİVET ULAN(MOĞOLİSTAN)
· Şivet Ulan’daki tapınak Göktürklerin tapınağı olabilir ya da mezar külliyesi.
· Moğolistan’daki Arhangay ötüken olabilir.
· Şivet= Moğolca, taşlarla örülmüş korunaklı duvar.
· Şivet Ulan Orhun Yazıtlarına esin kaynağı olabilecek başlangıç yerdir.
· Şivet Ulan’daki Sergey Klayaştorny’ın 1977’ de okuduğu bengütaş üzerinde 63 tane damga vardır. Keçi sembolü olan damga Aşina boyuna aittir.
· Sergey Klayaştorny’ e göre mezar külliyesi “Kutluk Kağan’a” ait olabilir.
· Bölgedeki bulunan kadın heykeli İlteriş Kağanın karısı İl Bilge katundur.
· Koç heykelleri; erlik, yiğitlik, aslan heykelleri önderlik, liderlik anlamına gelmektedir.
· Yış: eski Türkçe ormanlık tepe
· Bark: kağanın ruhunun sonsuzluk uykusuna yattığı etrafı kapalı küçük oda
· Bu bölgede elinde ant kadehi olan bir balbal mevcuttur
· Bölgede Akkoyun- Karakoyun Devletlerine ait olduğu düşünülen koyun başlı heykeller mevcuttur.
· Türk tarihinde devleti kuran iki kardeş Bumin ve İstemi Doğu ve Batı olarak paylaştı Bumin öldükten sonra oğlu Mukan Doğudaki Göktürklere en parlak dönemi yaşattı. Çinliler bu dönemde Türklere vergi verdi ve vasal devletlere bölündü. Batı da İstemi topraklarını İran’a kadar genişletti ama kardeş kavgası, iklim şartları, kıtlıklar, dağınık boyları güç duruma düşürdü bu dönemde Tang hanedanı dönemi başladı
· Doğu Göktürklerin yıkılışındaki temel sebepte ağır kış şartları ve kıtlıktır.
· Tang Hanedanı Göktürklerin yardımı ile Çini ele geçirmiştir. Çine Türkleri yerleştirip asimile etmeye çalışmıştır fakat Çin’de Türklerden büyük oranda etkilenmiştir.
· Tang İmparatorluğunun en meşhur hükümdarı Tayzong Gök Kağan, Tiyen Khan, Tengri Kağan unvanlarını almıştır.
· Kürşat isyanı Tang sarayında gerçekleşmiştir.
· 682 yılında boyları yeniden bir araya getiren II. Göktürk kağanlığını kuran Kutluk Kağan 46 defa Tang ordusunun üzerine yürümüştür.
· Kürşat’ın gerçek isminin Chieh she shwai olduğu düşünülür ama Ahmet Taşağıl böyle düşünmüyor.
· Uygurların ilk başkenti Ordu Balık bir başka önemli başkenti ise Moğolların (Cengizhan) 13. Yy’ da inşa ettiği Karakurum.