· Osmanlı devleti tarihçiler tarafından beş döneme ayrılarak incelenmektedir. (Kuruluş, yükselme, duraklama, gerileme ve dağılma ) dönemleri dönemlerin kronojik dağılımı ise ( Kuruluş dönemi 1299- 1453 tarihleri arasında, Yükseliş dönemi 1453-1579 tarihleri arasında, Duraklama dönemi 1579-1699 tarihleri arasında, Gerileme dönemi 1699-1792 tarihleri arasında ve Dağılma dönemi 1792-1922 tarihleri arasındadır.)
· Osmanlı devletinin soy kütüğü Oğuz boyunun Bozok kolundan Günhan’a bağlı Kayı Boyundan gelmektedir. Kayı kelime anlamı olarak güçlü kuvvetli anlamına gelmektedir. Boz ise kelime manası olarak gri anlamına gelmekte olup Ok ise Türklerin en eski hükümdarlık ve güç sembollerinden olup Türkler için önemli olan bir silahtır. Bozok bu iki kelimenin birleşmesiyle oluşmuştur. Türk medeniyetinin Ongunu yani kutsal sembol olarak benimsediği hayvan Kurt olurken boy bazında bakıldığında Kayı Boyunun Ongunun Şahin olduğu göze çarpmaktadır.
· Osmanlı devletinin resmi yazışmalarında kendinin tanımlamak için kullandığı ad Devleti Aliyeyi Osman veya Devleti Aliyeyi Osmaniyedir
· Osmanlı devleti teşkilatlanmasını tamamlayıp ilk olarak devlet teşekkülünü Bitinya bölgesinde kurmuştur. Bitinya genel olarak (Bilecik, Söğüt, Zonguldak, Eskişehirin belli bir kısmına kapsamaktadır.) Anadolu Selçuklu devleti hükümdarı III. Gıyasettin Keyhüsrev Cimri olayından sonra Ertuğrul Gaziyi uç beyi olarak görevlendirmiş ve tanımıştır.
· Osmanoğullarının anadoluya geliş sürecinde ilk tespit edildikleri yerler Malazgirt Savaşından sonra Erzincan Yassıçemen sonra Bitlis Ahlat sonra Ankara Karacadağ en sonunda da Bilecik Söğüttür.
· Ertuğrul Gazi döneminde İlk uç aşiret beyi olarak görev almış söğütü ve Karahacahisarın bir kısmını almış ve Bilecik tekfurunu vergiye bağlamıştır.
· Kuruluş döneminde Osmanlı Devletiyle çağdaş olan devletler Bizans Doğu Roma İmparatorluğu, Trabzon Rum İmparatorluğu, Anadolu Selçuklu Devleti, Memlüklüler , Akkyonlular ve Karakoyunlular devletleri, İlhanlılar, Altınorda devletleri ve Timur İmparatorluğudur.
· Osmanlı Devletinin kuruluş döneminde Anadoluda çağdaş olan devletler olan İlhanlılar siyasi olarak Anadoluda hakim bir nüfuza sahiptiler. Ayrıca Anadolu Selçuklu devletide İlhanlılara vergi veren sembolik bir devlet olarak anadoluda varlığını etkin olmasa da sürdürmekteydi. Son olarak Anadoluda Selçuklular ve İlhanlılardan bağımsız olarak bağımsız Türkmen beylikleri vardı. Anadoluda bütün bir siyasi birlik söz konusu değildi. Balkanların durumda ise feodalite ve derebeyliklerin etkisiyle merkezi otorite parçanlanmış küçük krallıklar ve beyliklere bölünmüştü Erdel, Eflak ve Boğdan beylikleri ve Bulgar Sırp ve Macar krallıları balkanlarda varlıklarını sürdürmekteydi.
· Osmanlı devletinin kısa sürede büyümesinin temel sebeplerini sıralayacak olursak ; - Güçlü merkezi otorite - Yetenekli komutan ve devlet adamları – Müsait siyasi ortam ve coğrafi konum - İskan politikası- Gaza ve Cihat anlayışı – Müdara politikası- Ahiyanı rum bacıyani rum abdalı rum gibi tarikat ve cemaatlerin maddi ve manevi desteğini alması – Güçlü ve sistematik bir orduya sahip olması – Rumeli ve balkanlara doğru yapılan düzenli akınlar – İstimalet Politikası
· Osmanlı devleti kuruluş döneminde ön plana çıkan önemli bazı devlet adamları; Turgut alp, Saltuk Bey, Konur Alp, Aygüt Alp, Samsa Çavuş , Karamürsel alp ,Abdurrahman Gazi, Kösemihal ve Samsa Çavuş ve Kara Alidir.
· Osmanlı devleti kuruluş döneminde ortaya atılan tezler
- Witlek: Gaza tezini savunmuştur. – Halil İnalcık: Gaza Tezini savunmuştur.- Fuad Köprülü: Fetih hareketleri ve coğrafi koşulların etkinliği tezini savunmuştur.- Harwod: Gaza politkasını eleştirmiş Moğol stili tezini benimsemiştir. – İmber: İdeolojik tezini savunmuştur. - Linder: Yağma tezini savunmuştur
· Osmanlı Devleti kuruluş kroniklerine baktığımızda İlk Osmanlı kronoği Yahşi Fakihin Menakıpnamesi olup bu eser Aşıkpaşazaenin Tevahri Ali osman adlı eserine kaynaklık etmiştir/ Bir diğer kaynak Ahmedinin İskendernamesidir İlk Türkçe Osmanlı eseri olup Germiyan beyi Süleyman Beye Sunılmuştur.