Mehmet Akif Ersoy’un neden İstiklal Marşı’nı yazdığını geçmişten açıklayalım. I. Dünya Savaşı’nda Mehmet Akif, Teşkilat-ı Mahsusa’da istihbarat görevlisi olduğı için hükümet Mehmet Akif’i görevlendirmişti.Mehmet Akif, görev icabıyla iki aylık bir Mısır seyahati yapmıştır. Bu yolculuğu sırasında İstanbul - Beyrut - Kahire - Medine - Şam - İstanbul güzergahını takip etmiştir. 1915’te Teşkilat-ı Mahsusa’da istihbarat görevlisi olan Akif Almanya’ya gitmiştir. Mehmet Akif, 1918 yılında , İngiltere’nin kuklası olan Şerif Hüseyin’in öncülüğünde başlatılan Arap İsyanı’ndan ötürü Mekke’ye gitmekte sıkıntı yaşadı Aliye’de bir paşann evind misafir kalmış ve propaganda faaliyetlerini yürütmüştür. (1) 1918 Mütareke Dönemi’nde Osmanlı’nın içinde bulunduğu durum ve İtilaf Devletleri tarafından Osmanlı Devleti’nin işgal edilmesi başlamıştı. 15 Mayıs 1919 tarihinde Yunan ordusunun İzmir’i İşgali ve 16 Mart 1920 tarihinde İstanbul’un işgal edilmesi sonucu Mehmet Akif Ankara’ya gelerek Kurtuluş Savaşı’na katılmıştı. 23 Nisan 1920 tarihinde Biga’dan milletvekili olmuştur daha sonraları ise milletvekilliğine Burdur milletvekilli olarak devam etmiştir ve dergisi Sebil’ül Reşad’ı Anadolu’ya taşımıştır. Ankara, Kayseri ve Kastamonu illerinde dergisini yazmaya devam etmiştir. İşte bu ortam Mehmet Akif’i İstiklal Marşı’nı yazmaya sürükleyecekti. (2) Mehmet Akif, 724 şairinde katılacağı ve ucunda ödül olan o marş yarışmasına katılacaktı. Anadolu’da şehirlerde ve cephelerde koşturan, özellikle askerlere moral vermek için büyük çaba sarf eden İrşat Heyeti üyeleri, Genelkurmay Başkanı İsmet Paşa ile Batı Cephesi’nde görüşmüş, halkın ve askerlerin maneviyatı güçlendirecek bir milli marşın yazılması hususunu dile getirmişlerdi. Genelkurmay Başkanı İsmet Paşa, milli heyecanı canlandıracak, Fransızların Marseyez Marşı’na benzer bir milli marş yazılmasını, ordu adına hükümetten talep etmişlerdi. Maarif Bakanı Hamdullah Suphi Bey, 5 Şubat 1921 tarihinde Mehmet Akif’e mektup yazar. Mehmet Akif, bu mektubu iki kere okur ve İstiklal Marşı’nı yazar.Şiiri Taceddin Dergahı’nda yazıyordu. Kaldığı odada köşede paslı bir semaver, baharın geldiğini ispat etmek için dergahtaki mezarlıkta biraz yeşillik vardı. Mehmet Akif pencereden yeşilliğe bakarak şöyle dedi: ’’Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda ?’’ derken toprağın altını düşünüyordu: ’’Şüheda fışkıracak toprağı sıksan şüheda !’’ diyordu. İstiklal Marşı’nın bazı kıtaları 17 Şubat 1921 Sebilürreşad dergisinde ’’Kahraman Ordumuza’’ olarak yayımlanmıştır. Akif şiirini btirererek imzasız bir şekilde teslim eder. Maarif Vekaleti 724 şiirden 7’sini seçer, son seçimi yapmak için meclise gider. TBMM 26 Şubat 1921 tarihinde İstiklal Marşı için toplandı. 1 Mart 1921 günü başkanlığını Mustafa Kemal Paşa’nın yaptığı Meclis görüşmelerinde İstiklal Marşı tafsilatlı olarak tartışılır. Hamdullah Suphi Bey, Mehmet Akif’ten şiiri yazmasını kendisinin istediğini, şairin ikramiye nedeniyle yarışmaya katılmayı uygun görmediğini, ancak görüşmeler neticesinde Mehmet Akif’i ikna ettiklerini, elemelerden kalan son altı şiirle birlikte Mehmet Akif’in şiirini meclisin seçimine sunduklarını söyler ve 12 Mart 1921 tarihinde TBMM’nin İstiklal Marşı için toplandığı 2. celsesinde Karesi Mebusu Hsan Sabri Bey’in İstiklal Marşı’nı okuması için Hamdullah Suphi Bey’i uygun gördü. Bu durumu ise Mustafa Kemal yönetmiştir. Hamdullah Suphi Bey, kendi beğendiği ve meclise sunulup kabul gören şiir olan İstiklal Marşı’nı 12 Mart 1921 tarihinde okur ve İstiklal Marşı resmen kabul okur ve 21 Mart 1921 tarihinde ise Resmi Gazete’de yayımlanır. (3) (4)
Kaynakça:
1.Mehmet Akif Ersoy’un; Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşını Değerlendirmesi, Çözüm Önerileri ve Osmanlı Devleti Adına Ortadoğu Propaganda Faaliyetlerinde Yer Alması, Songül Alşan, Kastamonu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Nisan 2015, Sayı:7.
2. İstiklal Marşımızı Anlamak, Nurullah Çetin, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi. (2014)
3. TBMM Tutanaklarına Göre Göre İstiklal Marşı’nın Kabulü,Yardımcı Doç. Dr. Sebahattin Ağaldağ
4. Milli Mücadele’de Mehmet Akif Ersoy ve İstiklal Marşı, TBMM Yayınları 12 Mart 2015