YAVUZ SULTAN SELİM (1512-1520)
· Trabzon’da sancak beyliği yapmıştır.
· Şehzadeliği döneminde Babası II. Bayazıtın kardeş şehzade Ahmeti velihat göstermesi sebebiyle babasına karşı Edirne de Karıştıran savaşını yapmış ve yenilmiştir.
· Babası II. Bayazıt hayatayken Yeniçerinin desteğiyle tahta oturmuştur.
· İlk iki yıl hanedan sorunlarıyla ilgilendi.
· 1514 de Safevi seferine çıkılıp Çaldıran savaşı yapıldı.
· Çaldıran savaşından sonra Osmanlının doğu Anadolu hakimiyeti kesinleşti.
· I. Selim’e Şah unvanı verildi.
· Mirza Ali Şah benim diyerek Şah ismailin kurtulmasını sağlayan adamdır. Şah İsmail savaş alanından yaralı olarak kaçmıştır.
· Doğu siyaseti İdrisi Bitlisi tarafından belirlenmiş bu siyaset sonrası Türkemnler boz Kürtler ise kara ulusu olarak adlandırıldı.
· 1515 Turnadağ savaşıyla Dulkadiroğullarına son verilmiştir.
· Bu savaş sonucunda Anadolu da Türk siyasi birliği sağlanmıştır.
· Turnadağ savaşının diğer adı Nurhak savaşıdır.
· İlk celali isyanı Bozoklu celal tarafından çıkarılmıştır.
· Osmanlı Memlük İlişkileri
· İlk savaş Suriye de Kansu Gavriyle yapılan Mercidabık savaşıdır. (1516) Savaşı Osmanlı kazandı
· Hama, Humus ve Dımaşkı hakimiyeti altına aldı.
· 1517 de Orduyu Sina çölüne sürerek Tomambayı arkadan kuşattı ve Ridaniye savaşıyla Tomambayı mağlup ederek Memlük devletine son verdi.
· Mısır seferinin sonuçları
· I. Selime Hadimül Haremeyn Şerife unvanı verildi( İki şerefli şehrin koruyucusu)
· Osmanlı Memlük arasındaki rekabet sona ermiştir.
· Arap ve Acem Beylerbeyliği kuruldu.
· Kudüs Ermeni Patrikhanesi Osmanlının kontrolüne geçti
· Kutsal emanetler istanbul’a getirildi.
· Baharat yolu Osmanlı denetimine girdi.
· Halifelik Osmanlı Devletine geçti.
· Memlük devletinde son halife III. Mütevekkil olup Osmanlı Devletinde ilk Halife Yavuz Sultan Selimdir.
· Yavuz Sultan Selim İstanbul Fatih Camiinde Cuma namazından sonra Halife ilan edilmiştir.
· Osmanlı hazinesi güçlendi.
· Venediklerin Kıbrıs için Memlüklülere ödediği vergiyi Osmanlı devletine ödemeye başladı.
· 8 yılda 80 yıllık iş yapan Padişah olarak anılmıştır.
· Yavuz kendisin adı değil şahsiyetinden dolayı kendisine verilen lakabıdır.
· Mücevezeli denilen badişah başlığı yerine Selimi adı verilen Kavuk kullanmıştır.
I. SÜLEYMAN DÖNEMİ KISA VE ÖNEMLİ NOTLAR(I.) (1520-1566)
· Dimitri Cantemir tarafından Kanuni olarak anıldı.
· Batılı devletler kendisinii Muhteşem olarak adlanddırdı. ( Mohaç savaşından sonra)
· Muhibbi Mahalasını kullandı
· Divanı vardır.
· İsmi bilinen ilk hocası Hayrettin efendidir.
· Bolu, Kefe ve Saruhan da sancak beyliği yapmıştır.
· Döneminde 4 isyan vardır
· Canberdi Gazali isyanı: I. Selim döneminde Şam beylerbeyidir. Memlükleri canlandırmak için isyan çıkarmıştır.
· Mısırın yönetici Hayır bey tarafından İstanbul’a bildiriildi.
· Hayır bey Mısır’a atanan ilk yöneticidir.( Yavuz sultan selim atamıştır.)
· Canberdi Gazali El Melikül Eşref ünvanıyla adına para basıtımıştır.
· Ali ve Piri bey tarafından bastırılmıştır.
· Ahmet Paşa İsyanı
· Veziri Azam olamadığı için Mısır’da isyan çıkarmıştır.
· El Melükül sultan Ahmet adıyla para bastırmıştır.
· İsyanı bastırmak için ayaz paşa görevlendirildi.
· Osmanlı devletinde Hain Ahmet olarak anıldı.
Baba Zinun İsyanı
· İç Anadolu da Yozgat civarında Vergi sebebiyle isyan çıkmıştır.
· Piri paşa tarafından bastırıldı.
Kalenderoğlu İsyanı
· Tımar Sebebiyle çıkmıştır.
· İsyan Aksaray, Konya özellikle Maraş civarında etkili olmuştur.
Osmanlı Batı ilişkileri
· Osmanlının Batıda en büyük rakibi Kutsal Roma Germen imparatorluğudur. ( İmparatoru V. Karl Şarkeldir)
· 1521 de Belgrad alınmıştır.
· Belgrad Sırpça Beyaz şehir. Osmanlı da Darül Cihat olarak adlandırıldı.
· II. Murat ve II. Mehmet döneminde alınmaya çalışılmış fethiyi Süleyman tamamlanmıştır.
· Belgrada Mortoloslar yerleştirildi.
Mohaç Meydan savaşı (1526)
· Savaşın sebebi Macaristan tarafından I.Süleyamnın tebrik edilmemesi.
· Fransa kralı I. Fransuanın annesinden gelen mektup bu savaş sebep olmuştur.
· I. Süleyman Rumeli Beylerbeyi İbrahim paşayla sefere katılmıştır.
· Savaş 1,5 ile 2,5 saat arasında kazanıldı
· Dünyanın en kısa süren meydan savaşıdır.
· Macar ordusu Komutan Tomori Borza deresinde Kral II. Layoş Cisele deresinde boğularak öldü.
· I. Viyana Kuşatması(1529)
· Osmanlı devletinin gerçekleştirdiği ilk viyana kuşatmasıdır.
· Sefer ağır kış şartları ve Viyananın çok güçlü surlara sahip olması hasebiyle başarılı olamamıştır
· Sadrazam pargalı İbrahim paşanın yine etkin olup katıldığı bir seferdir.
· Savaş sebep olarak ortaya çıkan Ferdinandın Zapolyoyu Macar tahtından indirip kendisini macar imparatoru ilan etmesidir. Viyana Kuşatması her ne kadar başarılı olmasa da Ferdinand Zapolyanın Macar krallığını tanımış ve Macar tahtındaki haklarından vazgeçmiştir.
· Alman Seferleri (1532)
· Seferi Kanuni sultan Süleymanın isteiğiyle Pargalı İbrahim paşa gerçekleştirmiştir.
· Osmanlı 300 bin kişilik bir askeri kuvvetle Almanya seferine çıkmıştır.
· İmparator Şarlken Almanya da yaşanan ciddi Reform harektleri nedeniyle yaşanan iç karışıklıklar sebebiyle Osmanlı kuvvetlerinin karşısına çıkamamıştır.
· Alman seferi her hangi bir muharebeyle sonuçlanmamıştır. Kutsal Roma Germen İmparatorluğunun teklifi üzerine 1533 yılında İstanbul antlaşması imzalanmıştır.
· İstanbul Antlaşması (1533)
· Bu antlaşmanın bir diğer adı İbrahim paşa Antlaşmasıdır.
· Avrupa Osmanlı hakimiyetini kesin olarak tanımıştır.
· Macar kralı olarak zapolya tanınacak.
· Viyana kuşatmasında da alınan Estergon kalesi Osmanlı devletine bırakılacak
· Avusturya Arşidükü protokol olarak Osmanlı Sadrazamına denk sayılacaktır.
· İstanbul Antlaşmasıyla Osmanlı devleti Avrupa da siyasi üstünlüğü tamamen eline geçirmiş olup Avrupa’nın o zamanlarda en güçlü hanedanı Hasburglara üstünlüğünü kabul ettirmeyi başarmıştır.
· Bu gelişmelerden sonra Macar kralı Zapolyonun ölümünden sonra tekrar karışıklıklar baş göstermiş Kanuni Sultan Süleyman 1541 yılında çıktığı Macar seferinde Macaristanın tamamına hakim olarak Budin eyaletini kurmuştur. Orta Macaristanı da Erdel beyliğine bağlanmıştır.
· Kanuni Sultan Süleymanın batıdaki son seferi 1566 yılında son sadrazamı Sokullu Mehmet paşanın isteğiyle Zigetvar seferdidir. Kanuni Sultan Süleyman sefer neticeye ulaşamadan ölmüştür. Ölümü askerden gizlenmiş ve iç organları çıkarılarak macaristann’a defnedilmiştir.
· 1535 Yılında kanuni Sultan Süleyman Tarafından Fransaya İmtiazi Mahsusa denilen kapütülasyonlar verilmiştir.
· Bu kapütülasyonların verilme amacı hem Avrupada siyasi birliğinn bozulması devam ettirmek ve birleşmeyi engellemektir.
· Aynı zamanlarda coğrafi keşiflerle değer kaybeden Akdeniz limanlarına canlandırmak amaçlanmıştır.
· Bu kapitilasyonlar Hukiki içeriklerede sahiptir.
· Bu kapütasyonlar iki hükümdarın ömrüyle sınırlıdır.
Denizlerdeki gelişmeler
· 1522 yılında Rodos şövalyelerinden Rodos alınmıştır.
· Cem sultanın oğulları bulunup öldürülmüştür.
· 1533 yılında Cezayir Osmanlıya katıldı.
· Barbaros Hayrettin Paşa Hızır adını alarak Osmanlı Kaptanı deryası oldu.
· Cezayir Beylerneyliği statüsünü aldı ( Diğer ismi garp ocaklarıdır.)
· 1538 yılında Hızır hayrettin paşa komutasında Preveze deniz savaşı haçlılara karşı yapılmıştır.
· Haçlı donanmasının amirali Andrea Doriadır.
· Barboros Hayrettin paşa deniz savaşında hilal taktiği kullanarak kazanmıştır.
· Bu savaşta Salih Reis, Turgut Reis, Piyale paşa gibi önemli serdarlarda görev almıştır.
· Preveze deniz savaşı osmnalının ilk büyük deniz savaşıdır.
· Donanma günü olarak bu zaferin tarihi olan 28 eylül günümüzde kutlanmaktadır.
· Akdeniz bu seferin zafere ermesiyle Türk gölü haline gelmiştir.
· 1551 yılında Turgut reisin zaferiyle Trablusgarpı Rodos şövalyelerinden alınmıştır.
· 1560 yılında haçlılarla Cerbe deniz savaşı yapılıp kazanılır.
· Bu savaşta kaptanı Deryamız Turgut Reistir.
· Tunusun bir kısmı ve Akdeniz kuzeyi bu zafer sonucu hakimiyetimize geçmiştir.
· 1565 yılında Turgut reis komutasında Malta kuşatılır kuşatma sırasında Turgut Reisin şehit olmasıyla kaldırır.
· 1566 Piyale paşa komutasında Sakız adası kuşatılarak Venedik alınır.
· Hint Deniz Seferleri(1538-1553)
· Hadım Süleyman paşa 1. Sefer
· Piri Reis 2. Sefer
· Murat reis 3. Sefer
· Seydi Ali Reis 4. Sefer
Portekizin Hindistanı sömürmesi ve Müslüman Gücerat hanlığının Osmanlı dan yardım istemesi üzerine sefer çıkmışt